‘CO2-neutraal wonen dankzij waterstof steeds dichterbij’
De toekomst van waterstof ligt in Rotterdam. Omdat de Hydro Generation juist daar kansen ziet en pakt om geschiedenis te schrijven. De Hydro Generation is een groep voorlopers die ziet dat Rotterdam dé plek is om innovatieve CO2-neutrale oplossingen waar te maken. Dat er vandaag nog iets moet veranderen, voelen Richard van As-Jacobsson en Niels de Smet van H2GO als geen ander. Met waterstoftoepassingen willen zij het verschil maken in de bewoonde omgeving.
H2GO-programma
Van As-Jacobsson en De Smet werken ieder aan verschillende deelprojecten binnen het H2GO-programma. “Wat overeenkomt in onze projecten en het overkoepelend H2GO-programma, is het onderzoek naar verschillende toepassingen van waterstof in de gebouwde omgeving.”
Projectmanager Van As-Jacobsson is elke dag met allerlei partijen in de weer om Stad aan ’t Haringvliet op het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee aardgasvrij te maken. Het streven is om in 2025 een vervanger te hebben voor aardgas, in dit geval groene waterstof. “Maar de bewoners hebben het voor het zeggen. Men kan ook kiezen voor een warmtepomp”, zegt Van As-Jacobsson.
Groene waterstof cv-ketel
Het gaat om 638 woningen, kerken, scholen, het buurthuis en de voetbalclub die over ruim 2 jaar een waterstof cv-ketel hebben, aangesloten op de bestaande leidingen en het distributienet van Stedin. “Belangrijk hierbij is dat we alleen groene waterstof gebruiken en dat dit alternatief net zo veilig of zelfs veiliger is dan aardgas. Dankzij de inbouw van een mechanische klep, die dichtklapt als de leiding lekt, is de kans dat waterstof ontsnapt minimaal. Daarnaast komt er, in tegenstelling tot bij aardgas, geen koolstofmonoxide vrij bij de verbranding van waterstof”, legt de projectmanager uit.
Het waren de inwoners van Stad aan ’t Haringvliet die de eerste stap namen voor het project Stad Aardgasvrij. “Zo zie je dat de sociale cohesie groot is. Dat vind ik erg bijzonder. Ik voel me dan ook moreel verantwoordelijk voor het bewaken van het project en het waarmaken van onze beloften. Het moet betaalbaar, veilig en voor de komende 15 jaar haalbaar zijn. Anders stoppen we ermee.”
Het project bevindt zich in de ontwikkelfase, waarin ook een formele stemming plaatsvindt. Van As-Jacobsson: “Wordt er door meer dan 70 procent van de adressen vóór gestemd, dan nemen we afscheid van aardgas, met waterstof als collectief alternatief.”
Multifunctioneel energiestation
Een ander veelbelovend project op Goeree-Overflakkee is het multifunctionele energiestation Innovahub. Niels de Smet, elektromechanisch ingenieur bij Hylife Innovations, werkt aan deze technologie die elektriciteit, warmte- en koeling levert aan aaneengesloten huizen. Tegelijkertijd kan de Innovahub elektriciteit opslaan in groene waterstof. De waterstof blijft circuleren in het closed-loop systeem. De Smet legt uit: “Het is een heel breed systeem. We balanceren de energieproductie en het energieverbruik door de opslag van groene energie in onder andere groene waterstof. Dat betekent dat er altijd voldoende duurzame energie is, dag en nacht, wind of geen wind. We maken de huizenblokken hiermee nagenoeg volledig CO2-neutraal.”
De technologie, waarmee nu een simulatie wordt uitgevoerd met 17 woningen van verschillende typen, lijkt ook een rol te kunnen spelen in het oplossen van de toenemende netcongestie. “Goeree heeft een overaanbod aan groene energie. Het eiland is daarom een congestiegebied. Als er pieken zijn, dan kunnen wij via de netaansluiting op de Innovahub die energie opnemen. Zo helpen we de druk op het net verminderen en hoeven we de duurzame energie niet weg te gooien.”
Unieke projecten
De projecten zijn wereldwijd uniek en dragen volop bij aan Rotterdam en de regio als Europese waterstofhub. “Zodra alles draait, kunnen we exact vertellen wat er nodig is: wat je bijvoorbeeld moet doen om aardgasovens in de keuken te vervangen, maar ook welke leidingen aan te leggen of welk type b-klep geïnstalleerd moet worden. We kunnen met onze kennis veel bijdragen aan de transformatie. We moeten het echt samen, met zo ontzettend veel partijen, voor elkaar krijgen. Regionaal, nationaal en wereldwijd staan we voor een fenomenale uitdaging om klimaatneutraal te worden”, stelt Van As-Jacobsson.
De Smet is het daar roerend mee eens. “Het is makkelijk praten, maar het echt doen is een ander verhaal. Daarvoor is het hard nodig uit het kip-ei verhaal te breken: de regelgeving versus de innovatieve oplossingen.” Daar botst het nog weleens, stellen de mannen. “De belasting op de levering van elektra en waterstof is hoog. Daar wordt aan gewerkt, maar het duurt te lang als we kijken naar hoe snel we om moeten”, zegt van As-Jacobsson. “Een ander voorbeeld: wil je een windpark aanleggen? Dan moet je ook voor de infrastructuur ervan betalen. Dat betekent dat als er nu al een kabel langs een potentiële productiefaciliteit loopt, je deze niet mag hergebruiken maar een nieuwe kabel moet laten aanleggen. Dat kost niet alleen miljoenen, maar ook veel tijd”, vult De Smet aan. “Dat soort zaken moeten we liefst morgen al vereenvoudigen.”
Daarnaast zien beiden kansen voor Goeree-Overflakkee als giga-waterstofbuffer voor de Rotterdamse regio. “Er is veel meer groene stroom nodig in de rest van Nederland, maar vanwege netcongestie krijgt die stroom eigenlijk geen ruimte. We kunnen dan in een opgeschaalde versie van de Innovahub de ‘overgebleven’ elektra omzetten in waterstof en dat via leidingen aan Rotterdam of misschien zelfs aan het achterland leveren. Je krijgt dan een wijdverspreide energiehub waarbij je aan de ene kant het energienet ontlast en anderzijds de energie omzet naar waterstof.”
Rotterdam geostrategisch aantrekkelijk
Van As-Jacobsson en De Smet zijn het erover eens dat Rotterdamse regio dé Europese waterstofhub kan zijn. “Het is geostrategisch gezien een uitstekende aanlanding en plek als transitiegebied.” Die transitie naar schone energie is iets wat Van As-Jacobsson aan het hart gaat. Hij voelt zich dan ook onderdeel van de Hydro Generation. “Het raakt me, hoe een dorp zich zo voor de toekomst kan inzetten. Ik denk dagelijks aan de inwoners van Stad; hun vragen, zorgen én betrokkenheid. Hetzelfde geldt voor de projectpartners, Ministeries en toezichthouders. Ik zorg met man en macht dat dit project de juiste koers vaart en dat we, ondanks de wisselingen in de politiek en besturen, de komende 15 jaar de garantie kunnen geven dat het werkt.”
De Smet: “De volledige fossiele economie is destijds ook niet in een dag opgebouwd. Daar heb je visionairs voor nodig. En doorpakkers, want de kleinste tegenslag kan het verschil betekenen tussen vooruitgang of stagnatie. Als ik daarin een klein onderdeel kan zijn, dan doe ik dat graag.” Volgens hem is de conclusie simpel: “Als we als mensheid vooruit willen, dan moeten we nu omschakelen naar duurzamere energiebronnen. De opslag van elektriciteit door middel van waterstof speelt daarin een onmisbare rol.”
De Hydro Generation
Laat je inspireren door de andere Hydro Generation ondernemers in deze serie en lees waarom zij vinden dat Rotterdam de waterstof hub van Europa is.