Als er iemand is die weet hoe je van een straat die aan het verloederen is, een plek maakt waarvan de Lonely Planet zegt ‘Daar moet je geweest zijn’, dan is het Ron van Gelder wel.

Een vervuilde en onveilige indruk

“Crooswijk, ja. Die wijk is echt in beweging. Er worden prachtige huizen gebouwd naast klassieke bouw. Daar horen natuurlijk ook Nieuw Crooswijk en Crooswijkerhout bij. En de Crooswijkseweg is er echt een verbindende ader. Maar wel eentje die flink verloederd is. Kijk, vroeger was het echt een plek waar mensen elkaar ontmoetten, je ging er winkelen, bezocht een café, echt Rotterdams. Maar daar is heel weinig van over. Lelijke gevels, gesloten rolluiken, ondernemers in de plint die de bewoners boven zich letterlijk niet meer zien door goedbedoelde luifels… De hele straat maakt gewoon een vervuilde en onveilige indruk. De wijk wordt dan wel vernieuwd, de Crooswijkseweg werd eigenlijk vergeten. En dan dreigt het snel van kwaad tot erger te gaan.” Om het tij te keren is Ron, vanuit het programma Vitale Kerngebieden, aan de slag gegaan als externe aanjager voor het gebied.

“Ik heb geleerd om goed te groeten. Kost niks, maar levert heel veel op.”

Aan het werk in de straat

Gelukkig heeft Ron van Gelder als Kwartiermaker een enorme ervaring als het gaat om stadsvernieuwing. Toen hij stopte als manager bij Woonstad, werd hij door Stadsmarinier Thijs Nederveen gevraagd om zich vast te bijten in de Kruiskade. Om er samen met bewoners en ondernemers de prachtige straat van te maken die het nu is. Waarvan zelfs de Lonely Planet zegt dat je er geweest moet zijn als je Rotterdam bezoekt. Dat heeft jaren geduurd. Tijd die Ron gebruikte om zich te laten zien, vanuit een plek midden in het strijdgewoel.

“Ik ben gewoon met een aantal mensen gestart, we maakten vrienden met de eigenaar van een café wat nogal wat overlast veroorzaakte. Dat verminderde snel toen wij er dagelijks zaten. Weet je, plannen maken doe je niet vanuit een kantoor. Die maak je door te voelen wat er gebeurt. En door goed om je heen te kijken en te luisteren. Ik heb op de Kruiskade dus geleerd om goed te groeten. Niet zomaar ‘Hoi’ en doorlopen, nee goed groeten. Vragen hoe het met iemand gaat. En dan komen de verhalen vanzelf, kom je erachter wat mensen denken.

Door in de straat aan het werk te gaan merk je ook waar de grotere problemen zitten. En die kun je dan beter in de gaten houden, eerder controleren. Als tijdens zo’n controle bij een ondernemer iets gevonden werd wat in strijd was met de Wet, dan konden we die tent sluiten en het pand zelf kopen, zoals nu kan in Crooswijk via het Fonds Vitale Kerngebieden. ”En dat gebeurde ‘op de Kruis’ bij meer ondernemers. Sommige kozen er zelf voor om te vertrekken. Voor de vrijgekomen plekken werd goed gekeken naar wat voor soort bedrijven er terugkwamen. En die werden meteen geholpen met hun uitstraling. De gevel, reclameuitingen, terrasverbreding, over alles werd goed nagedacht.

“En schoon trekt schoon aan, er volgden snel meer ondernemers die graag op de Kruiskade wilden komen zitten. De burgemeester en wethouders kwamen er vaak langs, we gingen zelfs rondleidingen geven, zo succesvol was het. En dan merk je ook dat de hele buurt er beter op wordt, trotser wordt. Want die Kruiskade is toch een beetje het hart van het Oude Westen. En als dat goed klopt, dan is het ook gezonder voor alle organen eromheen.”

De pijlers in Plan Crooswijkseweg

Het team werkte op de Kruiskade tegelijkertijd aan een viertal pijlers: Veiligheid, Branchering, Fysiek en Imago. Waar het bij Veiligheid gaat om je veilig te kunnen bewegen en te voelen, zorgt de Branchering voor de gewenste mix van ondernemingen, in een buurt die Fysiek een prettige en aantrekkelijke uitstraling heeft. En dan kun je in gebiedscommunicatie gemakkelijk spreken van een positief Imago. Het zijn precies de pijlers die ook in het plan voor de Crooswijkseweg terugkomen.

“En daar heb ik er nog eentje ingepoetst: Eigenaarschap. Op de Beijerlandselaan hadden we te maken met verdeeld eigenaarschap onder 240 ondernemingen. En dan is het lastig om de regie te nemen. Inmiddels hebben we samen met het NPRZ 60 winkelpanden verworven. Dus nu kijken we met de fondsmanager welke panden we op de Crooswijkseweg kunnen kopen via het Fonds Vitale Kerngebieden. Om er daarna publiekstrekkers in te krijgen.”

“Sommige ondernemers helpen we met stoppen, daarvoor hebben we korte lijntjes met het UWV en het Regionaal Bureau Zelfstandigen. Daarna bepaal je zelf wat ervoor in de plaats komt. Want wat is er nodig in de buurt? Met die nieuwe ondernemers kun je meteen gunstige afspraken maken. En ze helpen met de uitstraling. En eigenaarschap geven om de Crooswijkseweg te verbeteren. Want nu zit er veel ‘afhaal’, waar mensen niet blijven. Dat alleen al heeft een ongezellige uitstraling, maar levert ook een hoop troep op wat op straat belandt. Dus maken we ons in het plan hard voor mooie prullenbakken, nieuwe containers, die uitnodigen om er je troep in te gooien.”

Ron zag in café de Cactus de uitstekende plek om te werken. Een café dat door de omgeving niet als het allerprettigst werd ervaren. Bezoekers van het café gaven overlast, werd gezegd. “Dus maakten we ook daar vrienden met de eigenaar en zijn we aan de slag gegaan. Toen we er vaker afspraken met ondernemers en mensen uit de Wijkraad, werden ook de bezoekers rustiger. En we gingen gewoon met ze in gesprek, over de Crooswijkseweg maar ook over de gezamenlijke liefde voor voetbal. Feyenoord is ook dan een verbinder. Maar ieder overleg doen we dus daar. Weer gewoon in het midden, waar het gebeurt.”

De Gouden Driehoek? Liever een Gouden Cirkel

Bewoners speelden een grote rol in de totstandkoming van het plan wat er binnen vier maanden lag. Het College heeft beloofd de Crooswijkseweg een veilige en aantrekkelijke straat te maken met de Gouden Driehoek. “Dat gaat niet als je niet in gesprek bent met de bewoners en de Wijkraad. Zij maken gebruik van de straat en vermijden hem tegelijkertijd. Als je dat langs de pijlers houdt, dan weet je waardoor dat komt. Ik spreek dus liever van een Gouden Cirkel, met de Wijkraad erbij. Je wil draagvlak bij iedereen. Voor een plan waarbij je iedereen betrekt.

We willen dus graag dat de Crooswijkseweg eenrichtingsverkeer wordt. Dan kun je trottoirs verbreden en nieuwe horecaondernemers de ruimte geven. Er komt meer ruimte voor fietspaden en dubbel parkeren zal dan ook tot de verleden tijd gaan behoren. Dat zal meteen de veiligheid verhogen. En de uitstraling, met meer functioneel groen in plaats van een stukje gras. Ruimte om samen te komen. Zeker met al die nieuwbouw in gedachte, moet het een straat zijn waar je wíl komen. Met horeca die weer lekker Rotterdams is. Die hun aanbod durven aan te passen aan wat gevraagd wordt. Met het Fonds houden we daarin de regie.

Het is nog niet gelukt om een winkeliersvereniging te smeden, dus er zullen altijd een paar ondernemers blijven in de achterhoede. Maar samen met het middenveld en de voorhoede zijn we al aan de slag om de fysieke uitstraling te verbeteren. Daarin hebben partijen als Havensteder en eigenaren als de SOR en Van Herk ook een duidelijke rol. En de gemeente houdt iedere dag schoonmaak. Dus je kunt wel zeggen dat we inmiddels behoorlijk aan de weg timmeren.”

Timmeren. Aan de Crooswijkseweg. Als het aan Ron van Gelder ligt, een pareltje. Op steenworp afstand van Rotterdam Centrum, het Noordplein, aan de rand van het Kralingse bos. Een plek die rauw is en dat ook wel mag blijven. Daarom laat Ron nog altijd zijn gezicht zien. Niet alleen om iedereen die zich keihard inzet te blijven ondersteunen, maar ook om er gewoon tussen de mensen te zijn. Net als op de Kruiskade. Voor een vriendelijke groet. Een echte groet.