Wat is walstroom?
Walstroom is een elektrische aansluiting op de kade, zodat aangemeerde schepen elektriciteit van de wal kunnen gebruiken en hun dieselgeneratoren uit kunnen zetten.
Wat heb je nodig voor een walstroominstallatie?
- Altijd een transformator die de netspanning omzet naar geschikte spanning en vermogen voor de aanmerende schepen.
- Soms een frequentieomvormer (als schepen 60 Hz nodig hebben).
- Altijd een kabel tussen walstroominstallatie en schip.
- Meestal een kast op de kade.
Heb je een grotere elektriciteitsaansluiting nodig voor walstroom? Kan dat wel in verband met het stroomtekort?
Vaak is een grotere netaansluiting nodig, maar niet altijd. Het is de moeite waard om dit eerst uit te zoeken. Dat gebeurt in het haalbaarheidsonderzoek. Hoek van Holland, Rozenburg, Hoogvliet, Pernis, Botlek en Europoort hebben te maken met een schaarste op het elektriciteitsnet. Dit heeft tot gevolg dat bedrijven geen nieuwe of grotere elektriciteitsaansluiting kunnen krijgen. In die gebieden is een grotere aansluiting waarschijnlijk niet mogelijk tot ongeveer 2030. Wel zijn misschien flexibele oplossingen mogelijk, zoals een batterij. Op de Maasvlakte en in de Waalhaven en Eemhaven is nog geen netcongestie, dus daar is een grotere aansluiting voorlopig gewoon mogelijk.
Waarom is een haalbaarheidsonderzoek interessant?
Om uit te zoeken of walstroom haalbaar is voor jouw bedrijf. In de haalbaarheidsstudie wordt uitgezocht wat de bezoekende schepen nodig hebben, of de netaansluiting toereikend is, wat voor jou de beste opstelling en vermogens zouden zijn, wat het zou kosten en welke subsidiemogelijkheden er zijn. Met deze informatie kun je meteen aan de slag. Of je kunt een walstroomproject opnemen in de meerjarenplanning van jouw bedrijf.
Is walstroom klimaatneutraal?
Dat is afhankelijk van hoe de elektriciteit is geproduceerd. Met groene stroom is walstroom klimaatneutraal. Met de standaard elektriciteit van het net is walstroom niet klimaatneutraal, want die elektriciteit wordt deels gemaakt met kolencentrales. Maar bij het schip gaan de emissies van CO2, stikstof en fijnstof naar nul en het geluid gaat omlaag.
Wat zijn na het haalbaarheidsonderzoek de volgende stappen?
Je bepaalt eerst of en wanneer je met walstroom verder wilt. Daarna kijk je naar de business case. Waarschijnlijk heb je subsidie nodig om de business case sluitend te krijgen. Met de informatie uit het haalbaarheidsonderzoek kun je subsidie aanvragen. Daarna ga je verder met het detail-ontwerp en uiteindelijk kun je de apparatuur bestellen en laten installeren. De gemeente en het Havenbedrijf willen je graag helpen met de volgende stappen.
Welke subsidies zijn er?
- Tijdelijke subsidieregeling walstroom zeeschepen (via RVO).
- Subsidieregeling voor AFIF (via RVO).
- Kansen voor West III walstroom voor Rotterdam (vanaf 1 december 2023).
- Maatwerksubsidies van gemeente of provincie Zuid-Holland.
- Diverse Europese subsidies.
Wordt walstroom verplicht? Wanneer?
Op dit moment geldt op sommige binnenvaartlocaties een generatorverbod. Dat is geen walstroomverplichting, maar in de praktijk is walstroom dan wel de manier om een binnenvaartschip van elektriciteit te voorzien. Voor zeeschepen is nu geen generatorverbod. Dat verbod wordt wel ingevoerd op publiek-toegankelijke kades (zoals bij de Cruiseterminal, Parkkade en Lloydkade) zodra daar walstroom is gerealiseerd. Terminals zijn vanaf 2030 verplicht walstroom aan te bieden aan cruiseschepen, grote containerschepen en ferry’s. Ook moeten de reders dan verplicht walstroom gebruiken. Dit komt uit EU-wetgeving. Uiteindelijk is het de ambitie van de gemeente Rotterdam dat walstroom (aanleg én gebruik) verplicht wordt voor het hele Rotterdamse haven- en industriegebied.
Is er een standaardoplossing die geschikt is voor alle schepen?
Nee. Schepen hebben verschillende voltages en vermogen nodig. Een walstroomkast voor een binnenvaartschip is heel anders dan een installatie voor een cruiseschip. Voor binnenvaart-, cruise- en containerschepen zijn heldere standaarden beschikbaar. Voor andere typen schepen is dat helaas nog niet het geval, dus moet goed worden gekeken naar wat de schepen precies nodig hebben.
Wordt walstroom overbodig als er groene scheepsbrandstoffen zijn?
Nee. De gemeente heeft de ambitie dat overal in de haven nul emissie (geen uitstoot van CO2) verplicht wordt bij verblijf aan de kade. Groene scheepsbrandstoffen (bijvoorbeeld methanol of waterstof) produceren emissies bij verbranding. Alternatieven voor walstroom zouden batterijen of zonnepanelen kunnen zijn.
Kun je walstroom gebruiken om schepen op te laden?
Voor de grote zeeschepen is elektrisch varen op een batterij niet mogelijk. De batterijen zouden te groot worden. Momenteel varen vrij veel van deze schepen met een elektromotor, waarbij een diesel aggregaat de elektriciteit opwekt. Voor binnenvaart en kleinere schepen die in de Rotterdamse haven varen is elektrisch varen wel mogelijk. Voor het opladen van de batterijen is wel meer vermogen nodig dan voor walstroom. Als opladen gewenst is, dan moet een ander ontwerp voor de elektrische installatie gemaakt worden dan wanneer het alleen gaat om walstroom aan de kade.
